▪️သက္ကရာဇ် 2020 မှာ Coronavirus Outbreak ကို ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ အဖြစ် WHO က ကြေညာလိုက်တဲ့အချိန်ကစလို့ ကမ္ဘာပေါ် နိုင်ငံ အရပ်ရပ်မှာ နေထိုင်တဲ့ ကျွန်တော်တို့ တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းစီတိုင်းရဲ့ နေ့စဉ် ဘဝလှုပ်ရှားသွားလာမှု တွေဟာ လုံးဝဥဿုံ ပြောင်းပြန် ဖြစ်လို့သွားခဲ့ပါတယ်။

▪️ရောဂါပိုးပြန့်ပွားချင်းမှု ကာကွယ်ဖို့ Stay Home Save Lives ဆိုတဲ့ ဆောင်ပုဒ်ကို ဆွဲကိုင်လို့ ကျောင်းတွေ ပိတ်ရတယ် ၊ Work from Home တွေ ဖြစ်ကုန်တယ် စသဖြင့်ပေါ့။ နောက်ဆက်တွဲ အကျိုးဆက်တွေကို အားလုံးအတူ ရင်ဆိုင်ကြရတယ်။

▪️ဒီလို ကပ်ရောဂါ အခြေအနေ ရောက်တော့ အရင်က မကြုံတွေ့ဖူးတဲ့ အခြေအနေတွေနဲ့ တွေ့ကြုံရတဲ့ အခါ ကျွန်တော်တို့ အများစုလည်း အရင်က မတွေးဖြစ်ခဲ့တဲ့အတွေးတွေ၊ မရဖြစ်လိုက်တဲ့ အတွေ့အကြုံ သင်ခန်းစာတွေလည်း များစွာ ရလာတယ်။ ဆိုတော့ ဒီလို အခြေအနေကြီးမှာ ကျွန်တော်တို့ အဆိုးထဲအကောင်းဆိုသလို ဘယ်လိုသင်ခန်းစာတွေ သင်ယူလိုက်ရလဲ အချိန်ပေးပြီး ဖတ်ကြည့်လိုက်ရအောင်။

☑️ အားလုံးရဲ့ ကောင်းကျိုးနဲ့ ကိုယ်ပိုင်လွတ်လပ်မှုကို လဲလှယ်ပေးထိုက်ပါတယ်။

အိမ်တွင်းအောင်းရတယ် ဆိုတာ လွယ်ကူတဲ့အရာတော့မဟုတ်ပါဘူး။ အများစုဆို ရက်ရှည်ကြာမြင့်လာတဲ့အခါ ပျင်းလာကြတယ်၊ ရည်ရွယ်ချက်ပျောက်သလို ဖြစ်လာကြတယ်။ လွတ်လပ်မှုတွေ ပျောက်ဆုံးသလို ခံစားလာရတယ်။ ကိုယ်တိုင် ကူးစက်မှု အန္တရာယ်ကို စိုးရိမ်နေကြတယ် စိတ်ရယ်၊ ကိုယ်တစ်ယောက်ထွက်လို့ ဘာမှ မဖြစ်ပါဘူးဆိုတဲ့ စိတ်မျိုးမတွေးတဲ့ နိုင်ငံကြီးသားပီသမှုနဲ့အတူ ကိုယ်ပိုင်လွတ်လပ်ခွင်နဲ့ အများပြည်သူ လုံခြုံမှုကို လဲလှယ်ပေးနေကြတယ်။ ဒါဟာ အဆိုးထဲနေ ထင်းလင်းမြင်သာစွာ သင်ယူနိုင်တဲ့ ကျွန်တော်တို့ အားလုံးရဲ့ကောင်းမွန်တဲ့ စိတ်ဓာတ်ရေးရာ ပိုင်းတွေပါပဲ။

☑️ တကိုယ်ရည် သန့်ရှင်းရေးကို ပိုဂရုစိုက်လာကြတယ်။

ဒီလို အခြေအနေမှ မဟုတ်ပါဘူး။ တကယ်တမ်း တကိုယ်ရည်သန့်ရှင်းရေးဆိုတာ အချိန်တိုင်းမှာ ကျွန်တော်တို့ အလေးပေး လုပ်နေရမယ့် အကျင့်တစ်ခုပါ။ ပိုးမွှားပေါင်းစုံ အကပ်တွယ်နိုင်ဆုံး ကျွန်တော်တို့ လက်တွေကို ဘယ်လို အချိန်အခါမျိုးမှာ မဆို မကြာခဏ ဆေးသင့်တာပါ။ အခုလို အခြေအနေကြီးပြီးသွားကြတဲ့အခါလည်း ဒီ စနစ်လေးကို အကျင့်တစ်ခုအနေနဲ့ သတ်မှတ်ပြီး တကိုယ်ရည်ကျန်းမာရေးအဖြစ် ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားကြရအောင်လားဗျာ။

☑️ Work-Life Balance ကို သိရှိလာတယ်။

များသောအားဖြင့် Work from Home ဖြစ်လာကြတဲ့အခါ ကိုယ်တိုင် အိမ်အလုပ်နဲ့ ရုံးအလုပ် လုပ်ဖို့ အချိန်ကို စီမံခန့်ခွဲလာနိုင်ကြတယ်။ အလုပ်မှာ ထိုင်နေမှ မဟုတ်ဘဲ အချို့သော တာဝန်တွေဟာ အိမ်မှာ ဘယ်လောက်ထိ Productive ဖြစ်ဖြစ် လုပ်နိုင်လဲ ဆိုတာ သိမြင်လာကြတယ်။ အလုပ်လုပ်နေသူများအဖို့ အိမ်မှာသာ နေထိုင်ရင်း အိမ်မှု ကိစ္စတွေနဲ့အတူ အလုပ်၊ မိသားစု၊ အားလပ်ချိန် နဲ့ ကျန်းမာရေးကို ကိုယ်တိုင် အချိန်ပေး ဂရုစိုက်စီမံလာနိုင်တာကို ကိုယ်တိုင် ကြုံတွေ့လာကြရမှာပါ။

☑️ Sick Leave ယူတယ် ဆိုတာ လိုအပ်ကြောင်း သိလာတယ်။

အချို့သော ဝန်ထမ်းတွေ စိတ်ထဲမှာ စွဲနေတတ်တာလေး တစ်ခုပါ။ နေမကောင်းတာတောင် ရုံးလာပြီး အလုပ်လုပ်လိုက်တယ်ဆိုတာမျိုးပေါ့။ ဒါကလည်း ကျွန်တော် အများစု လုပ်ငန်းခွင်မှာ မသိလိုက်ဘာသာပဲ အရမ်းနေမကောင်းရင်တော့ ခွင့်ယူမယ်၊ အလုပ်လုပ်နိုင်ပါရက် ရုံးမလာတာဟာ အကြောင်းပြချက်ပေးတာပဲ ဆိုသလိုမျိုး တွေးနေ မြင်နေတတ်ကြတယ်။ ဒီလို အခြေအနေမျိုး ရောက်တဲ့အခါမှသာ သာမန် နှာစေးချောင်းဆိုး ရောဂါလက္ခဏာ တစ်ခုဟာ ကိုယ့်အတွက် ဘယ်လောက်တအတိုင်းအတာအထိ ဂရုစိုက်သင့်ကြောင်း ၊ ဘေးပတ်ဝန်းကျင်အတွက်လည်း ဘယ်လောက် အန္တရာယ် ဖြစ်စေကြောင်း သတိထားမိလာကြတယ်။ ဆိုလိုတာက သာမန် ဖျားတိုင်းခွင့်ယူရမယ်လို့ ပြောချင်တာမျိုးမဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် အနားယူဖို့ လိုအပ်တဲ့ အချိန်မှာ Sick Leave ယူတယ်ဆိုတာ ကိုယ့်လုပ်ငန်းခွင်အတွရော ကျန်းမာရေးအတွက်ပါ ကောင်းတဲ့ အရာတစ်ခုပါ။

☑️ အင်တာနက်က အခြေခံ လိုအပ်ချက်ဖြစ်လာတယ်။

အရင်က သတိမထားပေမယ့် ခုလို အခြေအနေမှာ အလိုအပ်ဆုံးထဲက တစ်ခုဖြစ်လို့လာတာပါ။ သတင်းအချက်အလက်တွေကို ပုံမှန် စောင့်ကြည့်ဖို့၊ လက်ရှိ ကမ္ဘာကြီးမှာကစလို့ ကိုယ့် အိမ်ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ဘာဖြစ်နေပြီလဲဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ ဒီအင်တာနက်သုံးပြီးပဲ ခုချိန်မှာ ထိုင်ကြည့်နေကြရတာမျိုးပါ။ ဒါ့အပြင် သူငယ်ချင်းမိတ်ဆွေ၊ မိသားစုတွေနဲ့ ဆက်သွယ်ဖို့က စလို့ အိမ်မှာ အလုပ်လုပ်တဲ့ လူတွေ အတွက်ကနေ အပျင်းပြေ Facebook သုံးချင်တာအတွက်ပါ လိုအပ်လို့လာတာပါ။ ဆိုတော့ ဒီလို အခြေအနေတွေမှာ ကျွန်တော်တို့အင်တာနက်ကို အဆင်ပြေလွယ်ကူစွာ သုံးစွဲခွင့်ရနေတာလည်း ဆုလာဘ် တစ်ခုပါပဲ။

☑️ ကျန်းမာရေး ဝန်ထမ်းတွေဟာ တကယ့် သူရဲကောင်းတွေပါ။

ဒီလို Career မျိုးကို ရွေးချယ်ကတည်းက ချီးကျူးစရာ ကောင်းလှနေပါပြီ။ ဒါပေမယ့် ဒီလိုအချိန်မှာ ရှေ့တန်းမှာ ကိုယ်ကျိုးစွန့်ပြီး နေ့ညမရွေး တိုက်ခိုက်ပေးနေကြသူတိုင်းအတွက် ကျွန်တော်တို့ ကျေးဇူးတင်သင့်ပါတယ်။ တဖက်တလမ်းက လုပ်ပေးနိုင်သလောက်လေး ကူညီပေးသင့်ပါတယ်။ အားပေးသင့်ပါတယ်။ ထိုက်တန်တာထက် ပိုတဲ့ လုပ်ခလစာ ရသင့်တဲ့ လက်တွေ့ဘဝရဲ့ သူရဲကောင်းတွေပါ။

☑️ သူငယ်ချင်းတွေ၊မိသားစုတွေကို အချိန်ပေးရတာ ပျော်ရွှင်မှုဆိုတာ သိလာပါတယ်။

ကိုယ့်လုပ်ငန်းတာဝန်တွေနဲ့ ရှုပ်ယှက်နေချိန်တွေက သတိမထားမိပေမယ့် ခုလို အချိန်တွေမှာ မတွေ့တာ ကြာတဲ့သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ဖုန်းထဲက ဖြစ်ဖြစ် စကားစမြည်ပြောလိုက်ရတာ၊ မိသားစုနဲ့အတူ ရုပ်ရှင်ထိုင်ကြည့် ဟင်းချက်စားဖြစ်တာလေးတွေက ကျွန်တော်တို့ သတိမထားမိခဲ့တဲ့ ဘဝရဲ့ ပျော်ရွှင်မှုလေးတွေပါ။ ဒါကြောင့် ဒီလိုအချိန်မှာ ဆက်သွယ်ပါ။ အားပေးပါ။

☑️ သဘာဝတရားကို ခံစားတတ်လာတယ်။

Facebook တွေမှာ ဓာတ်ပုံတွေ တွေ့မြင်ရမှာပါ။ သန့်ရှင်းစွာနဲ့ လူသူပြတ်လပ်နေတဲ့ မြို့ပြရဲ့ လမ်းတွေ၊ နေရာတွေ ကင်းစင်သွားတဲ့ လေထု ညစ်ညစ်းမှု အကြောင်းတွေ စသည်ဖြင့်ပေါ့။ လူစည် ဒီ ကပ်ဆိုးကြီး ကင်းဝေးသွားတဲ့အခါ ကျွန်တော်တို့ နေထိုင်ရာ မြို့ပြနေရာတွေ ပိုကျန်းမာလှပ လာအောင် တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းစီတိုင်း စည်းလုံးစွာနဲ့ စည်းကမ်းရှိရှိနေထိုင်ပြီး အလှဆင်ကြရအောင်လားဗျာ။

☑️ တစ်ယောက်တည်း စိတ်ချမ်းသာစွာ နေထိုင်တတ်အောင် လေ့ကျင့်နိုင်တယ်။

ဒါကတော့ အရေးကြီးဆုံးပါ။ အမြဲလိုလိုအိမ်မှာ အေးချမ်းတိတ်ဆိတ်စွာ နေထိုင်တတ်တဲ့ Introvert Type တွေ အတွက်တော့ ကြီးမားတဲ့ ပြောင်းလဲမှု မဟုတ်ပေမယ့် Social Distancing က ကျွန်တော်တို့လို Extrovert တွေ အတွက်တော့ အတော့်ကို ခက်ခဲလှတဲ့ စိန်ခေါ်မှု တစ်ခုလို့ ဆိုရမှာပါပဲ။ အိမ်မှာ တစ်ယောက်တည်း နေတတ်အောင် နေရင်း အခန်းရှင်းတာမျိုး၊ ချက်ပြုတ်စားသောက်မိတာမျိုး ၊ ဘယ်လို TV Series တွေ ကြည့်ရမလဲ၊ ဘာစာအုပ်တွေ ဖတ်ရမလဲ စသဖြင့် စိတ်ရော ကိုယ်ပါ နှစ်ပြီး တစ်ယောက်တည်း နေထိုင်တတ်အောင် အထူးတလည် လေ့ကျင့်စရာမလိုဘဲကို နေသားကြသွားကြတယ်။

▪️ ဆိုတော့ ….. ဒါကတော့ ဒီလို ကာလ အခြေအနေ ကြီးအတွင်းမှာ ကျွန်တော်တို့ အများစု ကြုံတွေ့ လေ့လာသင်ယူလိုက်ရတဲ့ ယေဘုယျ အတွေ့အကြုံသင်ခန်းစာလေးတွေပါ။ ဒီထပ်လည်း အများအပြားရှိနိုင်သေးတာမို့ သင်တို့ရော ဘယ်လို အချက်အလက်တွေကို ဒီအတောအတွင်း လေ့လာ ကြုံတွေ့လိုက်ရလဲ ဆိုတာ မျှဝေပေးသွားပါ။

▪️ ဒီအခြေအနေကြီးကို အကောင်းဆုံး အားလုံး အတူကျော်ဖြတ်ရအောင် ကျွန်တော်တို့ တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်း ကိုယ်တိုင်ကပဲ စတင် ကာကွယ်လိုက်ကြပါစို့။

▪️ အားလုံး ဘေးဘယကင်းကွာပြီး ကျန်းမာကြံ့ခိုင်သော နေ့ရက်များကို အတူဖြတ်သန်းနိုင်ကြပါစေလို့ MMC မှလည်း ဆုမွန်ကောင်းတောင်းပေးလိုက်ရပါတယ်ဗျာ။

( Coronavirus: 10 life lessons we learned from the COVID-19 outbreak ဟူသော ဆောင်းပါးကို မှီငြမ်း ရေးသားထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။)